AFAD'ın verilerine göre, 6 Şubat 2023 tarihinde, saat 04:17'de 7.7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Merkez üssü Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesi olan deprem, yerin 7 km altında gerçekleşti. Saat 13.24'te ise merkez üssü Kahramanmaraş'ın Elbistan ilçesi olan 7.6 büyüklüğünde bir deprem daha meydana geldi. Deprem başta Hatay, Malatya, Gaziantep, Adana, Diyarbakır, Adıyaman, Şanlıurfa, Osmaniye, Kilis, Elazığ ve Sivas(Gürün) olmak üzere birçok kentten hissedilerek can ve mal kaybına yol açtı.
Kahramanmaraş'ta meydana gelen depremin birçok ilde hissedilmesiyle birlikte fay hatlarının nereden geçtiğini bir kez daha gündeme getirdi. Maraş merkezli depremin sonrasında özellikle Doğu Anadolu fay hattının nereden ve hangi şehirlerden geçtiği sorgulanmaya başladı. Diğer yandan büyük şehirler için büyük bir tehlike oluşturan deprem sonrası deprem diri fay hattı haritası, aktif ve pasif fay hatları, fay hattının geçtiği iller araştırılıyor. AFAD Türkiye Deprem Tehlike Haritasında Türkiye'deki aktif fay hatları ve tehlike dereceleri yer alıyor.
DOĞU ANADOLU FAY HATTI NEREDEN GEÇİYOR?
Doğu Anadolu Fay Hattı, Anadolu Levhası ve Arap Levhası sınırı boyunca uzanır. İran-Irak sınırında yer alan ve Afrika levhasının ana parçalarından biri olan Bitlis-Zagros Fay Hattı ise, Türkiye'nin doğusuna itme kuvveti uygulamaktadır ve bu yüzden dalma-batma zonu gerçekleşmekte, bu sebepten dolayı Doğu Anadolu Bölgesi her yıl birkaç milimetre yükselmektedir. Doğu Anadolu Fayı, Ölü Deniz Çöküntüsü'nün kuzey ucundaki Maraş üçlü eklemi ile başlayıp Kuzey Anadolu Fayı ile birleştiği Karlıova üçlü ekleminde kuzeydoğu yönünde son bulur. Doğu Anadolu Fay Hattı, Hatay, Osmaniye, Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Elazığ, Bingöl, Muş'a kadar devam ettikten sonra Erzincan'dan itibaren Kuzey Anadolu Fay Hattı ile birleşir.
KUZEY ANADOLU FAY HATTI NEREDEN GEÇİYOR?
Kuzey Anadolu Fay Hattı (KAF), dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ-yanal atımlı faylarından biridir. KAF, 1100 km uzunluğunda sağ yönlü ve doğrultu atımlı aktif fay hattıdır. Yaklaşık olarak Van Gölü'nden Saros Körfezi'ne kadar tüm kuzey Anadolu'yu keser. Tek bir faydan oluşmaz, pek çok parçadan oluşan fay zonudur. Saroz Körfezi'nden başlayan KAF, Marmara Denizi, Sapanca Gölü, Adapazarı, Tosya ve Erzincan üzerinden Van Gölü kuzeyine kadar uzanır. AFAD'dan edinilen bilgiye göre, Kuzey Anadolu Fay Hattı ile Ege Bölgesi Graben Sistemi üzerinde 6'şar, Doğu Anadolu Fay Hattı'nda 4 ve diğer faylar üzerinde 8 olmak üzere 24 ilin doğrudan kent merkezinden aktif fay geçiyor. Ayrıca 80'den fazla ilçe de direkt aktif fay hatları üzerinde bulunuyor. Bu iller: Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bingöl, Bolu, Burdur, Bursa, Denizli, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Hakkari, Hatay, İzmir, Kahramanmaraş, Kayseri, Kocaeli, Konya, Kütahya, Manisa, Muğla, Osmaniye, Sakarya ve Tokat. 1992 yılındaki Erzincan, 1983 yılındaki Erzurum 1966 yılındaki Varto, 1999 yılında yaşanan İzmit, Düzce ve Adapazarı depremleri bu fay kuşağında meydana geldi.
BATI ANADOLU FAY HATTI NEREDEN GEÇİYOR?
Batı Anadolu Fay Hattı (BAF), Anadolu'nun batısında doğu-batı uzanışlı, kuzeyden-güneye doğru sıralanan pek çok faydan oluşan deprem alanıdır. Doğu Anadolu ile Kuzey Anadolu Fay Hatları yanal atılımlarla gerçekleşirken, Batı Anadolu Fay Hattı ise normal faylarla gerçekleşerek Ege'nin genişlemesine sebep olmaktadır. Ülkemizdeki en aktif ve tehlikeli olan fay hattı Kuzey Anadolu Fay Hattı olarak görülse bile en aktif olanı Batı Anadolu Fay Hattı'dır.
BATI ANADOLU FAY HATTINDAKİ FAYLAR
1.Fethiye-Burdur Fayı
2.Gökova Grabeni
3.Knidos (Cumalı, Yakköy) Fayı
4.Büyük Menderes Grabeni
5.Yavansu Fayı
6.Küçük Menderes Fayı
7.Gediz Grabeni
8.Simav Grabeni
9.Eskişehir Fayı
TÜRKİYE DEPREM HARİTASI
MTA ve AFAD tarafından listelenen fay hatları, birkaç adımda kolayca görüntülenebiliyor. Fay haritası ile hangi şehir ya da ilçeden fay hatları geçtiğini listeleyen iki kurum, bu bilgileri belirli periyodlarda güncelliyor. Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı bulunuyor. Deprem haritasında kırmızı renkte görülen iller birinci derece deprem bölgesi, pembe renkte olanlar ikinci derece riskli bölge, sarı olan iller üçüncü dereceden deprem bölgesi olarak geçiyor.
İşte Türkiye'de birinci derecede riskli bölgeler, ikinci derecede riskli bölgeler ve üçüncü derecede riskli bölgeler…
Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Hattı ve Doğu Anadolu Hattı ve Batı Anadolu fay hattı olmak üzere toplamda 3 büyük fay hattı bulunuyor.. Deprem haritasında kırmızı renkte görülen iller birinci derece deprem bölgesi, pembe renke olanlar ikinci derece riskli bölge, sarı olan iller üçüncü dereceden deprem bölgesi olarak geçiyor.
Birinci dereceden deprem bölgesi olan iller; İzmir, Balıkesir, Manisa, Muğla, Aydın, Denizli, Isparta, Uşak, Bursa, Bilecik Yalova, Sakarya, Düzce, Kocaeli, Kırşehir, Bolu, Karabük, Hatay, Bartın, Çankırı, Tokat, Amasya, Çanakkale, Erzincan, Tunceli, Bingöl ve Muş, Hakkari, Osmaniye, Kırıkkale ve Siirt.
İkinci derece deprem bölgesi olan iller; Tekirdağ, İstanbul (1 ve 2. Bölge), Bitlis, Kahramanmaraş, Van, Adıyaman, Şırnak başta olmak üzere, Zonguldak, Tekirdağ, Afyon, Samsun, Antalya, Erzurum, Kars, Ardahan, Batman, Iğdır, Elazığ, Diyarbakır, Adana, Eskişehir, Malatya, Kütahya, Çankırı, Uşak, Ağrı ve Çorum.
Üçüncü derece deprem bölgesi olan iller; Eskişehir, Antalya, Tekirdağ, Edirne, Sinop, İstanbul, Kastamonu'yu, Ordu, Samsun, Giresun, Artvin, Şanlıurfa, Mardin, Kilis, Adana, Gaziantep'in de bazı bölgeleri ve Kahramanmaraş, Sivas, Gümüşhane, Bayburt, Kayseri, Yozgat, Çorum, Ankara, Konya, Mersin ve Nevşehir.
En az riskli bölgeler; Türkiye Deprem Haritasına göre deprem riskinin en az olduğu dördüncü ve beşinci grupta yer alan iller ise Sinop, Giresun, Trabzon, Rize, Artvin, Kırklareli, Ankara, Edirne, Adana, Nevşehir, Niğde, Aksaray, Konya ve Karaman’dır.
DİRİ FAY ÜZERİNDE BULUNAN İLLER
AKSARAY,
AYDIN,
BALIKESİR,
BOLU,
BURDUR,
BURSA,
BİNGÖL,
DENİZLİ,
ESKİŞEHİR,
ERZİNCAN,
ERZURUM,
HAKKARİ,
HATAY,
İZMİR,
KAHRAMANMARAŞ
MANİSA,
MUĞLA,
KOCAELİ,
KONYA,
OSMANİYE,
SAKARYA,
TOKAT’ın yanı sıra 110 ilçe de diri fay üzerinde bulunuyor.
FAY HATTI GEÇEN İLLER VE İLÇELER
Adıyaman: Gölbaşı
Afyonkarahisar: Çay, Dinar, Kızılören, Sandıklı
Ankara: Şereflikoçhisar
Antalya: Demre
Aydın: Bozdoğan, Germencik, İncirliova, Koçarlı, Kuşadası, Nazilli, Söle, Sultanhisar, Yenipazar
Balıkesir: Gönen, Manyas
Batman: Kozluk
Bingöl: Karlıova, Yedisu
Bolu: Gerede, Yeniçağa
Bursa: Kestel, Gemlik, Mustafakemalpaşa
Çanakkale: Çan, Yenice
Çorum: Laçin
Denizli: Babadağ, Çameli, Çardak
Diyarbakır: Lice
Düzce: Çilimli, Cumayeri, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı
Elazığ: Palu, Sivrice
Erzincan: Üzümlü
Eskişehir: İnönü
Gaziantep: İslahiye
Hakkari: Şemdinli
Hatay: Erzin, Hassa, Kırıkhan, Payas
Isparta: Eğirdir, Senirkent, Uluborlu
İzmir: Kemalpaşa, Seferihisar, Tire
Kahramanmaraş: Nurhak, Türkoğlu
Kayseri: Talas, Yeşilhisar
Kırıkkale: Keskin
Kırşehir: Akpınar, Mucur
Kocaeli: Başiskele, Derince, Gölcük, Kartepe
Konya: Akşehir, Altınekin, Doğanhisar, Ilgın
Kütahya: Gediz, Simav
Malatya: Akçadağ
Manisa: Ahmetli, Alaşehir, Gölmarmara, Kırkağaç, Salihli, Sarıgöl, Soma, Turgutlu
Mersin: Çamlıyayla, Mut
Muğla: Menteşe, Milas
Niğde: Altunhisar, Bor
Osmaniye: Düziçi, Toprakkale
Sakarya: Akyazı, Arifiye, Ferizli, Hendek, Karapürçek, Sapanca
Şanlıurfa: Bozova
Siirt: Eruh
Şırnak: Beytülşehap
Sivas: Altınyayla, Yıldızeli
Tokar: Niksar, Reşadiye, Pazar
Van: Çaldıran, Özalp
Yalova: Altınoava, Çınarcık
